Μαθήματα Ιστορίας από τον Τζιμάκο
Πολλά έχουν γραφτεί για τον Τζίμη Πανούση. Μία μεγάλη πλειοψηφία αυτών στέκονται απλώς στην επιφάνεια του έργου του ή στα πιο προβοκατόρικα στοιχεία αυτού. Όποια και αν είναι η γενικότερη άποψη κάποιου για τον Τζιμάκο, σίγουρα δε μπορεί να μην του βγάλει το καπέλο για τους ευφάνταστους, ενίοτε ευαίσθητους και άλλοτε καυστικούς στίχους του. Ένα στοιχείο του πολυδιαβασμένου όρθιου κωμικού, είναι ότι ήταν πάντα ενήμερος της επικαιρότητας, καθώς και βαθύς γνώστης διάφορων πτυχών της ιστορίας. Παρακάτω, κάνουμε μία προσπάθεια να συγκεντρώσουμε πληροφορίες για 7+1 από τα πολλά ιστορικά πρόσωπα που αναφέρονται σε δίσκους του.
*Σημείωση: Αφήνουμε όσους αναφέρονται σε live-παραστάσεις για κάποια επόμενη φορά.
Ζόμπι,το ξύπνημα των Νεκρών (Παράνομη κασσέτα, 1980)
" Ένας
φαντάρος έκανε λούφα
μα τον επιάσαν -ήτανε λούμπα
και τον περάσαν στρατοδικείο
και τον σκότωσαν σαν τον Λουμούμπα"
Η πρώτη αναφορά του Τζιμάκου σε ιστορικό πρόσωπο έχει να κάνει με την αιματοβαμμένη ιστορία του Κογκό. Η αφρικανική ήπειρος αποτελούσε για χρόνια (και δυστυχώς αποτελεί ακόμα) πεδίο εκμετάλλευσης των αποικιοκρατικών δυνάμεων, οι οποίες επέβαλαν την κυριαρχία τους προκειμένου να καταληστεύουν τον φυσικό πλούτο της και να έχουν συνεχώς νέα ροή σκλάβων προς τον "πολιτσμένο" κόσμο. Το 1885 στη διάσκεψη του Βερολίνου, η περιοχή νότια του ποταμού Κογκό πέρασε και επίσημα στα χέρια του βελγικού κράτους. Για περισσότερα από 70 χρόνια συνεχίστηκε η τρομοκρατία και ο βασανισμός του ντόπιου πλυθησμού, μέχρι να φτάσουμε στο 1958 (ήδη οι αποικιοκράτες είχαν αρχίσει να αποδυναμώνονται) όταν ο ταχυδρομικός υπάλληλος Πατρίς Λουμούμπα, ίδρυσε το εθνικό μέτωπο του Κογκό, ένα κόμμα που απαιτούσε ανεξαρτησία από τον βέλγικο ζυγό. Φυσικά αυτό δεν άρεσε στους καταπατητές και άμεσα φυλακίστηκε, γεγονός όμως που δεν τον εμπόδισε από το να γίνει ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος της Δημοκρατίας του Κογκό το 1960. Ο νεοεκλεγείς και ελεύθερος πλεόν πρωθυπουργός με κάθε ευκαιρία έκανε αναφορά στους βέλγους δυνάστες και στις απάνθρωπες μεθόδους τους. Αυτοί με τη σειρά τους απάντησαν και με τη βοηθεία της CIA καθαίρεσαν τον Λουμούμπα και όρισαν στη θέση του τον στρατιωτικό δικτάτορα Μομποτού. Στις 17 Ιανουαρίου του 1961 Ο Πατρίς Λουμούμπα εκτελείται με βάναυσο τρόπο και η σωρός του καίγεται με οξύ προκειμένου να μη μείνουν ίχνη. Μόλις το 2002 η βέλγικη κυβέρνηση παραδέχτηκε την ενεργό εμπλοκή της στη δολοφονία. Η χούντα του Μομποτού (με τη στήριξη των Αμερικάνων) θα διαρκούσε μέχρι το 1997, βυθίζοντας το Κογκό στην εξαθλίωση.
SOS: Πεντάγωνο καλεί μόσχα (Παράνομη κασσέτα, 1980)
"Βάρα μας Μαλάμη
χτύπα μας Μαλάμη
είμαστε όλοι μαζοχιστές"
Ο Αντώνης Μαλάμης ήταν ηγετικό στέλεχος της ΠΚΣ Οικονομικού και μέλος της ΚΝΕ. Έχει μείνει γνωστός καθώς ηγήθηκε των διαβόητων ΚΝΑΤ, στην επέμβαση στο υπό κατάληψη Χημικό της Αθήνας στις 16/12/'79. Λίγο αργότερα, αφου αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή (τουλάχιστον την εμφανή) έγινε οικονομικός διευθυντής της βραχύβιας εφημερίδας "Η Πρώτη" και συνέχισε την επιχειρηματική του δράση με την ίδρυση γνωστής διαφημιστικής εταιρίας. Για τα γεγονότα του χημείου του...Βλαδιβοστόκ μπορούμε να διαβάσουμε μία σχετικά νηφάλια άποψη εδώ
Πάρε το χαπάκι σου (Μουσικές Ταξιαρχίες, 1982)
"Ο Γιαρουζέλσκι κάνει πίπες στην Ομόνοια
κι εσύ χτυπιέσαι με κουμπιά και ηλεκτρόνια
Ο Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι ήταν Πολωνός πολιτικός. Αφού επέστρεψε από την Σιβηρία, όπου είχε μεταφερθεί οικογενειακώς- ενθύμιο του έμεινε ένα πρόβλημα στα μάτια, εξού και τα μόνιμα γυαλιά- το 1943 εντάχθηκε στον πολωνικό στρατό και πολέμησε εναντίον των Ναζί. Μετά την νίκη, βρέθηκε σε διάφορα αξιώματα, σιγά σιγά ανήλθε την πυραμίδα και αφού πέρασε από τη θέση του υποργού άμυνας, έγινε πρωθυπουργός της Πολωνίας το Φεβρουάριο του 1981.
Τον Οκτώβριο του 1981 το Συδνικάτο "Αλληλεγγύη", με επικεφαλής τον Λέχ Βαλέσα, έχει κορυφώσει τις απεργιακές κινητοποιήσεις του απαιτώντας δημοκρατικές εκλογές. Υπό τον φόβο να μη γίνει η Πολωνία η πρώτη χώρα του ανατολικού μπλοκ που θα κατέρεε ο κομμουνισμός, ο Γιαρουζέλσκι κυρήττει στρατιωτικό νόμο, γεγονός που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό και είναι εν τέλη αυτό που θυμάται ο κόσμος από εκείνον. Αναρίθμητες διώξεις, φυλακίσεις και εκτελέσεις ακολούθησαν. Φυσικά οι πρώτοι που καταδίκασαν την κίνηση ήταν οι Αμερικάνοι (έχουμε ψυχρό πόλεμο ακόμα και "περίμεναν στη γωνία" κάθε κίνηση που είχε σχέση με την ΕΣΣΔ) και σύντομα επέβαλαν καθεστώς εμπάργο απέναντι στην Πολωνία. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι ο πρώτος δυτικός ηγέτης που γεφύρωσε τις σχέσεις με τον Γιαρουζέλσκι ήταν ο Αντρέας Παπανδρέου το 1984, όταν και επισκέφθηκε την Βαρσοβία. Το 1989 έκανε εν τέλει ενέργεις για την πραγματοποίηση των πρώτων σχετικά ελεύθερων εκλογών σε χώρα του Συμφώνου της Βαρσοβίας, οι οποίες θα έφερναν την «Αλληλεγγύη» στην εξουσία και τον Λεχ Βαλέσα στην προεδρία. Στις 25 Μαίου του 2004 άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της Βαρσοβίας.
Φασμπίντερ και ξερώ ψωμί (Κάγκελα Παντού, 1986)
"Φράνσις
Φορντ Κόπολα
Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ
και ξερό ψωμί"
Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ ήταν γερμανός σκηνοθέτης, από τους κορυφαίους του παγκόσμιου σινεμά. Πέθανε σε ηλικία μόλις 37 χρονών από υπερβολική δόση, αλλά παρόλαυτα σκηνοθέτησε μέσα σε 13 χρόνια 41 (!!) ταινίες μεγάλου μήκους. Το γεγονός αυτό τον έκανε τον έκανε τον πιό παραγωγικό σκηνοθέτη στην ιστορία του κινηματογράφου. Οι διάφορες καταχρήσεις, ο προβληματισμός για τη σεξουαλική του ταυτότητα και η απομόνωση προκαλούσαν έντονες διακυμάνσεις στην ψυχολογία του, αλλά και έμπνευση για τις ταινίες του.
Μια τρύπα στη σημαία (Δουλειές του κεφαλιού, 1990)
"Ανάμεσά
μας το τείχος του αίσχους
άντε κι οι γούνες της Τσαουσέσκου.
Τί τους ακούτε, τί τους κοιτάτε
είναι τρελοί Σεκιουριτάτε
Πού 'ν το μεράκι πού 'ν η λαχτάρα
να γίνει η Αθήνα, Τιμισοάρα"
Άλλη μία αναφορά του Τζιμάκου σε κομμουνιστή ηγέτη, για να είμαστε πιό δίκαιοι βέβαια στη γυναίκα του Νικολάε Τσαουσέσκου, Έλενα. Ο Νικολάε Τσαουσέσκου ήταν ο πρωθυπουργός της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρουμανίας από το 1965 έως και το 1989. Παντρεύτηκε την Έλενα το 1946. Οι πολιτικές του ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενες και σύντομα η δυσαρέσκεια προς το πρόσωπό του έγινε έντονη. Το Νοέβριο του 1989 ξεκίνησαν μαζικές διαδηλώσεις στην πόλη Τιμισοάρα , για να απαντηθούν με πρωτοφανή καταστολή από την αστυνομία. Ήταν η αρχή του τέλους του ζεύγους Τσαουσέσκου, το οποίο συλλαμβάνεται και εκτελείται δημόσια λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1989. Η μαγνητοσκόπηση έκανε το γύρο του κόσμου και είναι από τις λίγες που απεικονίζουν εκτέλεση πρωθυπουργού χώρας. Η Έλενα του ήταν Γ.Γ. του ΚΚΡ από το 1973. Επίσης , έδινε μεγάλη σημασία στην εμφάνισή της, ειδικά πριν βγεί στην τηλεόραση, εξού πιθανότατα και η αναφορά του Πανούση σε γούνες κλπ. Τέλος , η Σεκουριτάτε ήταν η (εξαιρετικά διευσδυτική) υπηρεσία πληροφοριών της Ρουμανίας επί κομμουνιστικού καθεστώτος.
υ.γ. Οι Χάρης και Λεωνίδας είναι οι Χαρίλαος Φλωράκης και Λεωνίδας Κύρκος αντίστοιχα.
Φάτε τους (Vivere Pericolosamente, 1993)
"Αριστερό μου παρελθόν παρ' το χαμπάρι
το κοινοβούλιο μυρίζει Φρανς Τσαγγάρι
Είναι γραμμένο στου Διογένη, το πιθάρι
Έξω οι βάσεις του θανάτου απ' τον Άρη"
O Φρανς Τσαγκάρης ήταν γιατρός με καταγωγή από τη Λαμία. Από το 1989 μέχρι 1993 ήταν βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Ποτέ δεν έκρυψε τα φιλοβασιλικά και φιλοχουντικά αισθήματά του. Τέλος, πρωτοστάτησε μίας ομάδας κατοίκων της Λαμίας η οποία αντιτάχθηκε στην ανέγερση του αγάλματος του Άρη Βελουχιώτη. Απεβίωσε το 2013 ύστερα από δεκαετή μάχη με τον καρκίνο.
Άντε γαμήσου εργατιά (Obi-obi-bi, 2013)
"Της θάλασσας τα πρόβατα
μετράνε τα καμώματα
της Πηνελόπης Δέλτα"
Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια. Ήταν κόρη του Εμμανουήλ Μπενάκη, παντρεύτηκε τον Στέφανο Δέλτα, ενώ διατηρούσε και κρυφή σχέση με τον Ίωνα Δραγούμη που έληξε όταν ο τελευταίος συνδέθηκε με την Μαρίκα Κοτοπούλη. Ενεπλάκη με τον Ερυθρό Σταυρό και με προσωπική της πρωτοβουλία φιλοξενήθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πατρικό της κτήμα στην Κηφισιά. Έμεινε περισσότερο γνωστή ως συγγραφέας, με τα σημαντικότερα έργα της να είναι τα "Παραμύθι Χωρίς Όνομα", "Στον καιρό του Βουλγαροκτόνου" και "Τρελαντώνης". Όταν οι Ναζί εισέβαλαν στην Αθήνα έκανε απόπειρα αυτοκτονίας, η οποία της κόστισε τη ζωή πέντε μέρες αργότερα. Στην ταφόπλακά της είναι χαραγμένη η λέξη "Σιωπή".
O Μπελογιάννης Ζει (Obi-obi-bi, 2013)
"Ο
Μπελογιάννης ζει μες στην καρδιά μας
Ο Μπελογιάννης ζει πα στις κορφές
Ο Μπελογιάννης ζει κι'ναι κοντά μας
στων τραγουδιών τις λέφτερες στροφές"
Για τελευταίο άφησα ένα κομμάτι που τραγουδούσε ο Τζιμάκος προς το τέλος της ζωής του. Γράφτηκε από τους Λάκη Χατζή (μουσική) και Δημήτρη Λαβάνη (στίχοι) και κυκλοφόρησε στον δίσκο "Τραγούδια της Ελληνικής Αντίστασης" (1974). Όσοι έχουν ασχοληθεί με το έργο του Πανούση, θα γνωρίζουν το μένος του εναντίον του ΚΚΕ, αλλά θα έλεγα ότι είναι σχεδόν συγκινητικό το ότι τιμά με τον πιθανόν μόνο τρόπο που ξέρει έναν από τους σημαντικότερα στελέχη του. Τέλος, να πώ ότι η πρώτη φορά που τον είδα λάιβ ήταν στη Συναυλία Αλληλεγγύης στον Σίμο Σεισίδη που έγινε το 2010 στο Θέατρο Πέτρας. Η εκτέλεση αυτού του κομματιού και το από καρδιάς χειροκρότημα όλου του κόσμου που μπορεί να ανήκει σε άλλο πολιτκό στρατόπεδο αλλά αναγνωρίζει τη σημασία αυτού του ανρθώπου , είναι από της πιό ανατριχιαστικές στιγμές που έχω βιώσει σε συναυλία.
Ο Νίκος Μπελογιάννης λοιπόν, γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1915 και εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα αρκετά νωρίς. Είχε σημαντική δράση στην Αντίσταση, βασικός συνεργάτης του Άρη Βελουχιώτη και την εποχή του εμφυλίου μέλος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ. Μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, βρέθηκε στην Πολωνία και το 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα προκειμένου να αναδιοργανώσει το παράνομο ΚΚΕ. Συνελήθφη με την κατηγορία της κατασκοπίας το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Μπελογιάννη σε θάνατο, απόφαση που σήκωσε διεθνή θύελλα αντιδράσεων από ονόματα όπως οι Πάμπλο Πικάσσο, Τσάρλι Τσάπλιν και Ναζίμ Χικμέτ. Τελικά, εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου του 1952 στο Γουδί, μαζί με τους Νίκο Καλούμενο, Δημήτρη Μπάτση και Ηλία Αργυριάδη. Για την ιστορία, το μόνο μέλος του δικαστηρίου που ψήφισε "κατά" στην απόφαση εκτέλεσης του Μπελογιάννη ήταν ο μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος.
υ.γ. Πριν κλείσουμε, νομίζω θα πρέπει να κάνουμε αναφορά στο κομμάτι "Αναφορά" (Vivevere Pericolosamente, 1993) στο οποίο ο Τζίμης αναφέρει (see what I did here? :) ) πολλά αγαπημένα ονόματα. Δικά του και δικά μας.
Space Kouk
Comments
Post a Comment